Ο Σταθμός Μεσαίων Κυμάτων μετατρέπεται σε πολιτιστικό χώρο και πνεύμονα πρασίνου στο Ίλιον και μας μεταφέρει πίσω στο 1940
Με το που ανοίγει η βαριά μεταλλική πόρτα στο Πάρκο Ραδιοφωνίας στο Ίλιον, ο επισκέπτης αντικρίζει ένα μαγευτικό σκηνικό, μισοεγκαταλειμμένο μεν, αυθεντικό και με έντονη ιστορική σφραγίδα δε, που δημιουργεί την αίσθηση ότι ο χρόνος γύρισε πίσω στο 1940. Παλιά βανάκια της ΕΡΤ δίπλα σε χαμηλά κτίσματα και ένα καταπράσινο μεγάλο χωράφι με ελιές, πεύκα και οπωροφόρα συνθέτουν ένα τοπίο που θυμίζει πλάνο από ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Η «Νέα Σελίδα» μπήκε πρώτη στο εσωτερικό των κτιρίων (χαρακτηρισμένα από το 1999 ως διατηρητέα βιομηχανικά μνημεία) και μεταφέρει όλα τα νέα για το σημαντικό αυτό πάρκο-μουσείο που ετοιμάζεται στα σπλάχνα της Δυτικής Αθήνας, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και αναβάθμιση της περιοχής.
Στην πραγματικότητα, αυτή η έντονη αίσθηση είναι το στοιχείο-κλειδί που θέλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο έργο να διατηρηθεί αναλλοίωτο. Ο λόγος για την ανάπλαση του 33 στρεμμάτων χώρου όπου φιλοξενούνται οι παλαιές εγκαταστάσεις της ΕΡΤ. Το έργο προχωρούν με γοργό ρυθμό η ΕΡΤ και τα υπουργεία Ψηφιακής Πολιτικής και Οικονομίας. Βασικός στόχος, πέραν της αξιοποίησης του ιστορικού τεχνολογικού πλούτου της ΕΡΤ, είναι η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου κατά τρόπο ώστε να δημιουργηθούν υπαίθριες μουσειακές διαδρομές με εκθέματα, όπως, π.χ., τα δύο πρώτα βαν της ραδιοφωνίας, από το 1968 και το 1969.
Το όλο εγχείρημα αποτελεί αίτημα πολλών χρόνων της τοπικής κοινωνίας. Από το 2013 και έπειτα όμως μπήκε στις προτεραιότητες της παράταξης «Αλληλέγγυα Πόλη». Οπως είπε στη «Νέα Σελίδα» o επικεφαλής της και δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Ιλίου, Κώστας Κάβουρας, «ήταν πολύ ισχυρό το αίτημά μας να δημιουργηθεί ένας χώρος που θα στεγάσει την ιστορία της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και παράλληλα θα δώσει άλλον έναν χώρο πρασίνου στην περιοχή. Ο συγκεκριμένος, που σηματοδοτεί μια ολόκληρη γειτονιά, έχει συνδεθεί στενά με τη συλλογική μνήμη της πόλης μας και αποτελεί μέρος της ταυτότητάς της».
Πρώτο στο είδος του
Οι τρεις μελέτες ωρίμανσης του έργου εκπονήθηκαν από τη Διεύθυνση Εταιρικής Ανάπτυξης της ΕΡΤ, ενώ ο προϋπολογισμός του έργου αγγίζει τα 2 εκατ. ευρώ, χρηματοδότηση που θεωρείται εξασφαλισμένη από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Όσο για τις δραστηριότητες που προβλέπεται να αναπτυχθούν στο πάρκο, θα δημιουργηθούν σχολή ραδιοφωνίας για ειδικές ομάδες πληθυσμού (μαθητές, φοιτητές κ.ά.), εργαστήριο σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων, εκθεσιακός χώρος – εικονικό μουσείο και χώροι ψηφιακών αναπαραστάσεων, θα σχεδιαστούν εκπαιδευτικά προγράμματα και θα διοργανώνονται συναυλίες και happenings στους εξωτερικούς χώρους του πάρκου -όπου έχει προβλεφθεί επίσης η λειτουργία αναψυκτήριου- αλλά και εκδηλώσεις σε συνεργασία με το όμορο Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης».
Όπως ανέφερε στη «Νέα Σελίδα» η Νανά Μπέτση, μηχανικός της Διεύθυνσης Εταιρικής Ανάπτυξης της ΕΡΤ, «το έργο θα παραδοθεί το καλοκαίρι του 2020 και θα είναι μοναδικό στο είδος του μουσείο στην Ελλάδα. Ο ιστορικός πομπός από μόνος του είναι ένα πολύ σημαντικό έκθεμα. Σκεφτείτε ότι μας ζήτησε να τον επιστρέψουμε το 2010 η Telefunken έναντι 8 εκατ. ευρώ (!) ως μοναδικό πια στο είδος του παγκοσμίως. Ηταν σε άρτια κατάσταση και λειτουργούσε, με την ανάλογη συντήρηση, μέχρι και τις αρχές του 21ου αιώνα, όταν η Ελληνική Ραδιοφωνία πέρασε στην ψηφιακή τεχνολογία. Ευτυχώς τον κρατήσαμε».
Κρύβει πίσω του μεγάλη ιστορία
Για ποια σημαντική ιστορία μιλάμε όμως αναφερόμενοι στον Σταθμό Μεσαίων Κυμάτων της ΕΡΤ; Ιδού μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα: το 1937 Γερμανοί τεχνικοί επισκέπτονται τη χώρα μας και συνεργάζονται με Ελληνες για την κατασκευή δύο πομπών. Στις 25 Ιανουαρίου 1938 μονογράφεται η τελική συμφωνία Telefunken – ελληνικού κράτους για την εγκατάσταση ραδιοφωνικού σταθμού. Στις 25 Μαρτίου του ίδιου έτους, στις 22.00 ακριβώς, αρχίζει να μεταδίδει ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών. Ακολουθεί η μετάδοση διαγγέλματος του Γεωργίου Β΄ για την επέτειο της 25ης Μαρτίου.
Η σύνδεση με τα ανάκτορα πραγματοποιείται με καλώδιο που περνά μέσα από τον Εθνικό Κήπο για να καταλήξει στις εγκαταστάσεις του Ζαππείου. Στις 27 Απριλίου του 1941 οι Γερμανοί εισβάλλουν στην πρωτεύουσα και παίρνουν τον έλεγχο του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών, καταλαμβάνοντας τους ραδιοθαλάμους του Ζαππείου και τις εγκαταστάσεις του κέντρου εκπομπής στα Λιόσια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Κατοχής ο πομπός, λόγω της στρατηγικής του σημασίας, βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Γερμανών.
Κατά την αποχώρησή τους από την Αθήνα, στις 12 Οκτωβρίου του 1944 οι Γερμανοί παγιδεύουν με εκρηκτικά τους δύο ιστούς και το κτίριο του πομπού. Εξαιτίας όμως της καλής σχέσης που έχουν αναπτύξει με τους Ελληνες τεχνικούς του πομπού, τους ενημερώνουν σχετικά, κι αυτοί, με κίνδυνο της ζωής τους, καταφέρνουν να αποσυνδέσουν κάποια από τα εκρηκτικά και να σώσουν πομπό και κτίριο από την πλήρη καταστροφή. Ο ένας ιστός, λόγω της αυτοστήρικτης κατασκευής του, αναπηδά και ξανακάθεται στην αρχική του θέση – στην ίδια που διατηρείται μέχρι σήμερα. Ο άλλος καταστρέφεται και σταμάτα να εκπέμπει.