Ανακοίνωση της δημοτικής κίνησης «Αλληλέγγυα Πόλη - Συμμαχία για το Ίλιον» με αφορμή τις πεζοδρομήσεις και τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων στο κέντρο της Αθήνας και τα προβλήματα που ανέκυψαν.
Πριν από ένα μήνα περίπου αναρτήθηκε μία ανακοίνωση στην ηλεκτρονική σελίδα της Αλληλέγγυας Πόλης που έφερε τον τίτλο «Τώρα είναι η ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα ευρύ δίκτυο πεζόδρομων και ποδηλατοδρόμων στο Ίλιον» (http://www.allileggya-poli.gr/?p=8232).
Σε εκείνο το κείμενο, που αποδεικνύεται σήμερα αρκετά «προφητικό», επισημαίνονταν κάποιες πολύ βασικές διαπιστώσεις που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν από κανέναν. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μετά το αρχικό σοκ του κόσμου, οι δρόμοι του Ιλίου πλημμύρισαν στην κυριολεξία από χιλιάδες ποδήλατα και πολίτες. Από κόσμο που αποζητούσε τις πλατείες και τα πάρκα. Ανθρώπους που έβγαιναν καθημερινά για περιπάτους, γυμνάζονταν, ένιωθαν την ανάγκη να πραγματοποιήσουν όμορφες βόλτες στους δρόμους της πόλης. Συνήθεια που σε μεγάλο βαθμό διατηρείται από πολλούς μέχρι και τώρα, μετά την άρση της καραντίνας. Στην καραντίνα, μπορούμε να πούμε, αναγνωρίστηκε από πολλούς η μεγάλη αξία του δημόσιου χώρου.
Στη συνέχεια εκείνου του κειμένου, όπως φαντάζεστε – το «προδίδει» και ο τίτλος - προτεινόταν η δημιουργία ενός νέου δικτύου ποδηλατοδρόμων και πεζόδρομων στο Ίλιον, πραγματικότητα που συναντά κανείς πολύ συχνά στο εξωτερικό και που απέκτησε ακόμη περισσότερα ερείσματα και μεγαλύτερη δυναμική κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και για έναν επιπλέον λόγο: ως ένας από τους ασφαλέστερους τρόπους για την μετακίνηση των ανθρώπων.
Τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε να επιχειρείται να υλοποιηθεί ένα σχέδιο πεζοδρομήσεων και δημιουργίας ποδηλατοδρόμων στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας. Ο Δήμαρχος της Αθήνας επέλεξε «πνιγμένος» στην αλαζονεία και την έπαρσή του, να μην προχωρήσει στην απαραίτητη διαβούλευση με τους παραγωγικούς φορείς του κέντρου της πόλης (λιανέμπορους, μεταποιητές κτλ), τους μόνιμους κατοίκους, τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτό. Έφτιαξε επιτροπές που δεν λειτούργησαν ποτέ, δεν έκανε τίποτα για να ενισχύσει τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, παρουσίασε μια μελέτη που περιλαμβάνει απλά σενάρια.
Κοινώς δεν σεβάστηκε τα δικαιώματα των μόνιμων κατοίκων και των εμπόρων του κέντρου, ούτε και την αγωνία των ανθρώπων να καταφέρουν να πάνε στη δουλειά τους. Έδειξε ότι ούτε πολυπιστεύει, ούτε τον ενδιαφέρει και πολύ ο περισσότερος δημόσιος χώρος και το περισσότερο πράσινο, παρά μόνο η «επικοινωνία» και η «εικόνα». Επέλεξε την αποσπασματικότητα έναντι ενός ολοκληρωμένου σχεδίου την ώρα μάλιστα που οι συνθήκες που επικρατούν παντού στη χώρα είναι έκτακτες.
Κινήθηκε με απίστευτη προχειρότητα: ενδεικτικά αναφέρουμε ότι επί της Βασιλίσσης Όλγας, η διαδρομή ποδηλάτων έχει φτιαχτεί πάνω στις γραμμές του τραμ! «Εγκλημάτησε», πάνω σε ιδέες και πρακτικές που θα μπορούσαν να αποδειχθούν προωθητικές για την βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων του λεκανοπεδίου.
Διότι, στην πραγματικότητα, όλο αυτό το «project» δεν είναι κάτι καινούργιο. Η ιδέα π.χ. για να πεζοδρομηθεί η οδός Βασιλίσσης Όλγας υπάρχει από το 2010. Οι τότε Κυβερνήσεις την σταμάτησαν. Αρκετές ακόμη προτάσεις που σήμερα φαίνεται να «βαίνουν σταδιακά προς υλοποίηση», όπως για παράδειγμα ο «Μεγάλος Περίπατος» από τον Κεραμεικό ως το Καλλιμάρμαρο, οι παρεμβάσεις στην κάτω πλευρά της Πλατείας Συντάγματος ή την «κάτω Ερμού», όλα αυτά κυοφορούνται ως ιδέες ήδη από το 2004. Ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης είχε συμπεριλάβει την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου στο Ρυθμιστικό του Σχέδιο δεκαετίες πριν. Η συντριπτική πλειοψηφία των παρεμβάσεων που προχωρούν σήμερα στο κέντρο της Αθήνας (πλην της παρέμβασης επί της Πανεπιστημίου) υιοθετήθηκαν πλήρως το 2018-2019 από την «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.», φορέα που δημιουργήθηκε το 2018 από την προηγούμενη Κυβέρνηση, ακριβώς για να συντονίσει και να υλοποιήσει αναπλάσεις κυρίως στο κέντρο της πόλης των Αθηνών. Σε συντονισμό με την πρώην διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής και, όπου χρειάστηκε, των συναρμόδιων Υπουργείων.
Δυστυχώς ο κ. Μπακογιάννης μπροστά στην αγωνία του να φάνει, φαίνεται πως προτίμησε να υλοποιήσει με προχειρότητα και χωρίς καμία διαβούλευση ένα κακέκτυπο όλων των παραπάνω. Με χειρότερο από όλα την μη συμπερίληψη της πρόσβασης της πολυπληθούς κοινωνικής ομάδας των αναπήρων και των εμποδιζόμενων προσώπων στον λεγόμενο «Μεγάλο Περίπατο» που παραμένουν αποκλεισμένοι από αυτόν.
Καλά όλα αυτά για την Αθήνα. Στο Ίλιον τι γίνεται άραγε;
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στην Αθήνα, στο Ίλιον τα μεγάλα ζόρια παραμένουν. Με μια δημοτική αρχή αγκιστρωμένη στο παρελθόν που αδυνατεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Που αδυνατεί να συλλάβει και να υλοποιήσει οραματικές παρεμβάσεις για την περιοχή μας. Που, δυστυχώς, ενδιαφέρεται και καταπιάνεται μόνο με ότι αναπαράγει το τοπικό σύστημα εξουσίας στο Ίλιον και τίποτα άλλο.
Οι ποδηλατοδρόμοι στην πόλη μας περιορισμένοι έως ελάχιστοι, ασύνδετοι μεταξύ τους, ανύπαρκτοι στις γειτονιές. Κάποιοι ενδιαφέρθηκαν να τους φτιάξουν μόνο γύρω από το Δημαρχείο της πόλης, επιβεβαιώνοντας ότι το πρώτο τους μέλημα είναι η προσωπική τους προβολή. Και φυσικά «ο γέγονε γέγονε». Καμία διάθεση για ανανέωση, ενίσχυση, επανασχεδιασμό αυτών των υποδομών.
Το Πάρκο Τρίτση, το Ποικίλο Όρος, η ανάπλαση πάνω από το ρέμα της Εσχατιάς, το Μουσείο-Πάρκο Ραδιοφωνίας που ως δημοτική κίνηση διεκδικούμε τη δημιουργία του με σθένος, όλα αυτά, δυστυχώς, η δημοτική αρχή τα θυμάται μόνο όταν είναι να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα. Για να επισημαίνει όσα δεν γίνονται. Και να μένει μέχρι εκεί. Και φυσικά, πάντα να φταίνε οι άλλοι. Καμία προοπτική, κανένα μέλλον στον ορίζοντα. Και κάπως έτσι οι ρυθμοί της καλοκαιρινής ραστώνης συνεχίζονται στο Ίλιον και τα χρόνια περνούν.
Θα έπρεπε αυτή τη στιγμή ο δήμος μας με «όχημα» το εμβληματικό Πάρκο Τρίτση να είναι ο πιο γνωστός «πράσινος» και φιλικός προς το περιβάλλον δήμος όλης της χώρας. Με ένα εκτεταμένο δίκτυο πεζόδρομων και ποδηλατοδρόμων που θα ενώνουν το κέντρο της πόλης με τις γειτονιές και το αντίστροφο, το Πάρκο Τρίτση με την πόλη, αλλά και με το Ποικίλο Όρος. Με ένα ευρύ δίκτυο μετακίνησης με φιλικά προς το περιβάλλον μέσα, συνεπικουρούμενο με μια αναπτυγμένη δημοτική συγκοινωνία με συχνά δρομολόγια.
Η τεχνοτροπία για να διαμορφωθούν ελεύθερες λωρίδες ασφάλτου με προσωρινά στοιχεία, ώστε να αποδοθούν στη συνέχεια στην κίνηση πεζών και ποδηλάτων, υπάρχει. Και είναι ιδιαίτερα φθηνή. Εφαρμόζεται σε πολλές χώρες στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ. Τελευταία τη βλέπουμε και στα μέρη μας. Μπορεί να εφαρμοστεί και στο Ίλιον πιλοτικά.
Υπάρχουν αρκετά σημεία στην πόλη μας όπου ο κυκλοφοριακός φόρτος είναι περιορισμένος και μπορούν να προχωρήσουν τέτοιες παρεμβάσεις χωρίς ιδιαίτερες «παρενέργειες». Παρεμβάσεις οι οποίες είναι δεδομένο πως θα αναβαθμίσουν την πόλη μας για την εξυπηρέτηση των αναγκών των μόνιμων κατοίκων. Αλλά και θα την αναδείξουν στα μάτια των επισκεπτών.
Θέληση και πολιτική βούληση από την νυν δημοτική αρχή στο Ίλιον δεν υπάρχει, για να προχωρήσουν τέτοιου είδους εμβληματικές αναπλάσεις. Αυτό είναι που μας προβληματίζει και μας θέτει όλους προ των ευθυνών μας.